1 слайд
Бағалау парағы
2 слайд
1.Қатты майлардың құрамына кіреді?
Пальмитин, стеарин қышқылдары, кейбір өсімдік майлары
2.Майлардың басты қызметі? Қордағы энергия көзі
3.Қанықпаған қышқылдар табиғи липидтерде қалай
кездеседі? Цис-конфигуряциялы
4.Қанықпаған қышқылдардың кеңінен таралған түрі? Олеин
Табиғи липидтердің құрамына қандай спиртер кіреді?
Цетил, стеарил, мелиссил, мирицил
3 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Нәруыздарды құрамы (жай, күрделі) және қызметі
бойынша жіктеу. Нәруыздардың құрылымдық деңгейлері
мен құрылысы. Нәруыз денатурациясы мен
ренатурациясы
Оқу мақсаты:
10.4.1.4 -
нәруыздарды
олардың құрылымы,
құрамы, атқаратын
қызметтері бойынша
жіктеу
Сабақтың
мақсаты:
Нәруыздарды
құрылымы,
қызметі, құрамы
бойынша жіктеуді
үйрену
4 слайд
Бейнематери
ал
5 слайд
Липидтер – барлық тірі жасушалардың құрамына
кіретін және тіршілік процестерінде маңызды рөл
атқаратын май тәрізді заттар.
Липидтердің молекуласының құрамына С, Н,О элемент
атомдары кіреді.
Липидтер
6 слайд
АМНҚЫШҚЫЛДАРЫНЫҢ ЖАЛПЫ
ФОРМУЛАСЫ
7 слайд
8 слайд
9 слайд
ПЕПТИДТІК БАЙЛАНЫС
10 слайд
Құрылымдық
қызметі
11 слайд
Тыныс алу
қызметі
12 слайд
қорғаныш
қызметі
13 слайд
Топпен жұмыс
1 топ. Нәруыз молекулаларының
жіктелуі
Дескриптор:
Сыртқы пішініне қарай жіктелуін
айтады
Қарапайым нәруыздарды жіктейді
Күрделі нәруыздарды жіктейді
2 топ. Нәруыз атқаратын қызметі
бойынша жіктелуі
Дескриптор:
Атқаратын қызметі бойынша жіктейді
Бір-бірінен айырмашылығын
түсіндіреді
3 топ. Жасуша мембранасындағы нәруыздар
қызметі
Дескриптор:
Жасуша мембранасындағы құрылысын сызба
түрінде түсіндіреді
Глюкозаның жасуша мембранасы арқылы
тасымалдануын көрсетеді
14 слайд
ҚБ тапсырмалары
Тапсырма 1. Амиқышқылдары нәруыздардың негізгі құрылыс материалдары.
Төмендегі суретте цистеин аминқышқылының суреті берілген
OH
C
CH
2
SH
H
H
H
CN
M
L
K
J
J, K, L немесе M, әріптерімен берілген
аминқышқыл құрамыгндағы топтарды
анықта. Кестені толықтыр
Топ Әріп
Карбоксил
Радикал
Амин тобы
15 слайд
2 тапсырма: Төменде берілген сөздерді қолданып, сипаттамаларға сай келетінін
сәйкестендіріңіз.
Сипаттамалары Қызметі
1.Жасуша мен цитоплазма органоидтерінің мембраналары нәруыз
молекулаларынан тұрады.
А. Ферменттік
2.Гемоглобин нәруызы өкпеден сіңіріп алған оттекті дененің барлық ұлпалары
мен мүшелеріне тасымалдап, оларды оттекпен қамтамасыз етедіде, ыдырау өнімі
— СО2-шығарылады
Б. Қозғалыс
3.Бұлшық еттің талшығы мен ұлпалардың түрлі жиырылғыштық жүйесіне әсер
ететін арнайы нәруыздар катысады. Мұндай нәруыздар жасушаның ішіндегі
протоплазманың козғалысына да әсер етеді.
В. Қор жинаушы
4.Нөруыздар организмді әр түрлі жұқпалы аурулардан қорғайды. Егер
жануарлардың немесе адамның организміне зиянды нәруыздар (токсиндер)
енетін болса, оған қарсы туратын нәруыздар — антиденелер түзіледі.
Антиденелер бөгде денелермен күресіп денені зарарсыздандырады. аурумен
ауырғаннан кейін организмде иммунитет пайда болады.
Г. Құрылыстық
5.Организмдегі заттардың өзін-өзі жаңартуы ферменттердін әсерімен жүзеге
асырылады. Орыс ғалымы И.П.Павлов ферментті «тіршіліктің қоздырғышы»
деп атады, өйткені ол организмдегі зат алмасуды реттейтін көптеген
реакцияларды тездетеді.
Д. Тасымалдау
6.Өсуді, көбеюді т.б өмірге қажетті барлық процесті реттейді. Мысалы, инсулин
қандағы глюкозаның деңгейін реттейді.
Е. Реттеуші
7.Адам мен жануар үшін аминқышқылының көзі. Мысалы, казеин
сүтқоректілердің балалары үшін аминқышқылының көзі.
К. Қорғаныштық
8.1г нәруыз ыдырағанда 17,6 кДж энергия бөлінеді. Л. Қоректік
9.Альбумин суды қорға жинайды, ферритин темірді, миоглобин бұлшықет
талшықтарында оттегіні қорға жинайды.
М. Энергиялық
16 слайд
3 тапсырма. Ақуыз молекуласының күрделі болуына
байланысты қазіргі уақытқа дейін ақуыз синтезі толық іске
аспай отыр. Ақуыз молекулалары үздіксіз қозғалыста болады.
Ақуыз молекулаларын синтездеуге әрекет жасаған
ғалымдардың сәтсіздіктерінің себебі де осында болуы мүмкін.
Ақуыз молекулаларының үздіксіз өзгеруін анықтайтын
заңдылықтарды түсіну — қазіргі ғылымның ең басты
міндеттерінің бірі.Ақуыз синтезінің құпия сырын ашу қандай
мүмкіндіктерге жол ашады? Жасанды жолмен ақуыздар алу
мәселесі қаншалықты деңгейде жүріп жатыр деп ойлайсың?
17 слайд
https://www.educaplay.com/learning-resources/20331034-learning_r
esource.html
18 слайд
Кері байланыс
Топ жұмысындағы 3 маңызды ақпарат.
Қиындық келтірген 2 нәрсе
Ерекше ұнаған 1 нәрсе.
19 слайд
Үйге тапсырма:
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз