Қазақстан қала мәдениетінің дамуындағы Ұлы Жібек жолының рөлі 11-сынып Қазақстан тарихы

1 слайд
II ТАРАУ. Дала мен қала: өзара қарым- қатынас және өзара әсері §5–6. Қазақстан қала мәдениетінің дамуындағы Ұлы Жібек жолының рөлі Оқу мақсаты 11.1.2.1 картаны пайдаланып, Ұлы Жібек жолының Қазақстан аумағындағы бағыттары мен жолдарын көрсету; Сабақ мақсаты Қазақстан аумағында қалалардың пайда болуы мен дамуындағы Ұлы Жібек жолының рөлін талдау;

2 слайд
Тақырыптық тірек сөздер Көпес – кәсіпкерлікпен, негізінен, сауда-саттықпен айналысатын әлеуметтік топ өкілі. Тауарды екінші бір мемлекетке апарып сатып немесе сол жердегі халықтың қолөнер бұйымдарына айырбастап отыратын меншігінде сауда жасайтын кәсіпорны бар бай саудагер. Рабад – ортағасырлық қалалардың қарапайым халық тұратын шеткі бөлігі. Қаланың шетіндегі мекенжай. Пайза – моңғол қағандарының куәлікке беретін ерекше белгісі.

3 слайд
Ой қозғау   Қазақстан терриориясында орналасқан қандай ежелгі және ортағасырлық қалаларды білесіз? Ұлы Жібек жолы қала мен мәдениеттің дамуына қалай әсер етті?

4 слайд
Е. Төлепбаевтың « Жiбек жолы» туындысы

5 слайд
1. Ұлы Жібек жолы және Қазақстан. Ұлы Жібек жолы – елдер мен халықтардың қатынасын нығайтқан, түрлі мәдениеттерді бір-бірімен жақындатқан, Қазақстан жеріндегі қала мәдениетіне ықпалын тигізген байланыс жолы болды. Шығыс пен Батыс елдерін байланыстыратын сауда жолының бағыты ретінде бекіту үшін «Жібек жолы» атауын 1877 жылы неміс ғалымы, географ Ф. Рихтгофен ұсынған болатын. Оның «Қытай» атты еңбегінде алғаш аталған бұл тарихи термин ғылыми әдебиеттерде қалыптасып кетті. Жолдың маңыздылығы мен мыңдаған шақырымды құрайтын қашықтығына байланысты «ұлы» сөзі қосылды. Бұл түрлі бағыттағы керуен жолы еді. Б.з.б. ІІ ғасырда Қытай жерінен басталып, Жерорта теңізіне қарай шыққан. Ұлы Жібек жолының негізгі торабы Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу жерін басып өткен. Жетісу өңірі – Ұлы Жібек жолының Шығысқа шығатын, ал Оңтүстік Қазақстан аймағы – Батысқа шығатын қақпаларының бірі болған. Бұл тақырыпта келтірілген картада айқын көрінеді. Шығыс пен Батысты ұштастырған бұл жолда Қазақстан мемлекеттерді өзара байланыстырушы буынға айналды. Бүкіл Еуразияға осы бағытпен білім мен технологиялар, мәдениет пен дін, тауар мен көрсетілетін қызметтер туралы ақпарат тарады. Басты тауарлары жібек, араб арғымақтары, нефрит т.б. асыл тастар мен фарфор еді. Сауда дамыған сайын өнім өндіру тәсілдері артып, елдер ара- сында өтімді тауарлар: шарап, жоңышқа, кептірілген жеміс, кілем, тұрмыстық бұйымдар ағыла бастады. Мысалы, үйсін жері арқылы асыл тастар мен жібек, фарфор артылған қытайлықтардың ірі керуені өткен.

6 слайд
Талғардан табылған сырлы қыш табақ Тараздан табылған сырлы қыш табақ Тарихи жәдігерлер

7 слайд
Отырардан табылған сырлы қыш табақ және құмыра

8 слайд
Ұлы Жібек жолы бойындағы сауда керуені

9 слайд
Қолөнершілер

10 слайд
Ортағасырлық Испиджаб қаласы

11 слайд
Жолдағы сауда керуені

12 слайд
1-тапсырма. Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалардың пайда болуы мен дамуына PEST талдау жасаңыз P – political (саяси) E – economical (экономикалық) S – social (әлеуметтік) T – technical (техникалық)

13 слайд
2-тапсырма. Картаны пайдаланып, дәптерге ортағасырлық қалалар мен сауда-керуен жолдарын теріп жазыңыз!

14 слайд
3-тапсырма. Кестені толтырыңыз! Ұлы Жібек жолының ауқымы Ұлы Жібек жолының Қазақстанға әсері Ұлы Жібек жолының тарихи маңызы

15 слайд
Үй жұмысы Тақырыпты оқып, қысқаша конспект жазу. «Батыс пен Шығысты байланыстырған сауда жолы – Ұлы Жібек Жолы бойындағы ортағасырлық қалалар» туралы қосымша мәліметтер іздеп табу.