Материалдар / 9 сынып Сабақтың тақырыбы: Табиғаттағы көміртек пен азот айналымы. Биосферадағы биохимиялық үрдістер. Топырақ пен шөгінді жыныстар түзудегі тірі ағзалардың рөлі. Пиза тапсырмасымен
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

9 сынып Сабақтың тақырыбы: Табиғаттағы көміртек пен азот айналымы. Биосферадағы биохимиялық үрдістер. Топырақ пен шөгінді жыныстар түзудегі тірі ағзалардың рөлі. Пиза тапсырмасымен

Материал туралы қысқаша түсінік
Сабақтың тақырыбы: Табиғаттағы көміртек пен азот айналымы. Биосферадағы биохимиялық үрдістер. Топырақ пен шөгінді жыныстар түзудегі тірі ағзалардың рөлі.Пиза тапсырмасымен
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
18 Қырқүйек 2024
39
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 10% жеңілдік
беріледі
700 тг 630 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Бекітемін:

Сабақтың тақырыбы: Табиғаттағы көміртек пен азот айналымы. Биосферадағы биохимиялық үрдістер. Топырақ пен шөгінді жыныстар түзудегі тірі ағзалардың рөлі.Пиза тапсырмасымен


Бөлім:

Тірі ағзалардың көп түрлілігі.

Биосфера және экожүйе

Педагогтің аты-жөні:

Смет Гүлжамал Нұрыллақызы

Күні:

19.09.2024

Сыныбы:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Табиғаттағы көміртек пен азот айналымы. Биосферадағы биохимиялық үрдістер. Топырақ пен шөгінді жыныстар түзудегі тірі ағзалардың рөлі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.3.1.4 - азот пен көміртектің табиғаттағы айналымының сызбасын құру

Бағалау критериі:

табиғаттағы азот пен көміртегі айналымының сызбасын құрады

Құндылыққа баулу

Талап құндылығы:

Сыни және креативті ойлау;

Жеке және командамен жұмыс істей білу;

Күтілетін нәтижесі:

Қоршаған орта тазалығынсақтайды;

Ізденімпаз, жасампаз тұлға.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

7 мин.

І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) музыка қосулы: Оқушылармен смайликтер суретімен амандасу сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу.

ә). Топ ережесін еске түсіреді.

б). Топтастыру.






















Сап түзеп тұру арқылы Random Group Generator - ClassTools.net

Көмегімен топқа бөлу

І-топ:

ІІ-топ

ІІІ -топ

Топтың ережесі:

  1. ТҚЕ сақтау.

  2. Топ басшысына бағыну.

  3. Белсенді болу.

  4. Бір-бірін тыңдау, өз пікірімен ашық бөлісу, басқалардың пікіріне құрметпен қарау.

  5. Уақыт шегінде жұмыс жасау.











Ой қозғау



т

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне , тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне жақындасады, көңіл күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі қолданылады. Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.





Random Group Generator - ClassTools.net

Көмегімен топқа бөлу


Жаңа сабаққа кіріспе


(Ұ) Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар және жаттығу түрлері беріледі. Әр оқушы өз оймен бөліседі.

Жаттығу жасайды.





Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

«Кинометафора» әдісі бейнеролик кору

Бүгінгі сабақта:

Сіздің білетініңіз:

табиғаттағы азот пен көміртегі айналымының сызбасын құрады


Білу және түсіну сұрақтарына жауап береді:

  1. табиғаттағы азот пен көміртегі айналымын біледі ;

2. табиғаттағы айналымының сызбасын құрады;


Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

https://portal.kundelik.kz/kz/video-lessons/grades/9/subjects/112-Biologiya/lessons/1232-Biologiya-18092020


https://yandex.kz/video/preview/6272121830522931501

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

26 мин.

Оқулықтағы жаңа сабақтың мәтінін оқуға тапсырма береді

Оқулықты оқып танысып шығады. Тірек сөздермен танысып, өз дәптерлеріне жазып алады.

Жаңа тақырыпты тәжірибе арқылы меңгеру

Тақырып бойынша интернет көздерін пайдаланып видеоролик көреді.


Қолдану айдарындағы тапсырманы орындатады

Тапсырма №1. Төмендегі кестедегі ақуыздар туралы ақпараттардың дұрыс, бұрысын анықтаңыздар

Тапсырма №2.

Дескриптор:

  1. А,Ә,Б,В,Г,Д әріптерінде жүретін үдерістерді анықтап, сызба құрады.

Дескриптор:

1,2,3,4,5 сандарында жүретін үдерістерді анықтап, сызба құрады

Оқулық, Презентация


Талдау айдарындағы тапсырманы орындатады

Тақырыпты меңгергенін анықтау



Оқулық, Презентация

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

«Бір ауыз сөз» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың «Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Жеке жұмыс:

Оқушылар бір ауыз сөзбен сабақ туралы өз ойларын түсіндіріп береді. Бір ауыз сөздеріне сабақты бағалайтын келесі сөздерді айтуға болады ұнады, пайдалы, қажет, білдім, үйрендім, қызықтым, ұмтылдым, есте сақтадым, жасай аламын. т.б.

Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысқан белсенілігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша әр оқушының өзіне тиісті баллын қойып бағалайды. СОнымен қатар, оқушыларды ынталандыру үшін

«Қошеметтеу» әдісі арқылы бағалайды.









PISA форматындағы оқушыларға арналған тапсырма "Минералды тыңайтқыштар"тақырыбы Тапсырма мәтіні. Минералды тыңайтқыштар. Минералды тыңайтқыштар-бұл бақша дақылдарының егіннің қалыпты дамуы мен пісуі үшін қажет пайдалы элементтерден тұратын препараттар. Минералды тыңайтқыштардың құрамында 1, 2, 3 немесе одан да көп негізгі заттар болуы мүмкін. Негізгі элементтер-азот, калий және фосфор. Көмекші компоненттер: күкірт, марганец, магний, кальций және басқа да маңызды минералдар. Тек төрт негізгі түрі бар: Негізінен азоттан тұратын азотты заттар. Фосфор минералды тыңайтқыштары фосфордан жасалған және құрамында басқа элементтер болуы мүмкін. Калий препараттарына калий тұздары мен микро қоспалар жатады. Күрделі кешендер-көптеген компоненттерді тең немесе әртүрлі фракцияларда біріктіреді. Азотты тыңайтқыштар. Азот негізіндегі тыңайтқыштар әдетте ерте көктемде қолданылады. Өйткені, дақылдарда көптеген сау жасыл желектер пайда болуы үшін азот қажет



Сұрақ 1.

Бұл қала Жер шарының келесі нүктесінде орналасқан: 55°19'2.3" солтүстік ендік және 38°39'9.4" шығыс бойлық, теңіз деңгейінен 124 метр биіктікте. Бұл қала қалай аталады? Ол қай аймақта? Бұл қаланың зерттелетін тақырыпқа қандай қатысы бар? Бұл қалада 2021 жылдың 22 қаңтарында қандай үлкен оқиға болады? Осы кәсіпорын туралы қысқаша анықтама жасаңыз.



Сұрақ 2.







Азот Өсімдіктердің өсуіне және дамуына ықпал етеді, жасыл массаны арттырады. Ол ерте кезеңдерде қолданылады — өсімдіктерден гүлденуге дейін. Көкөністер мен жеміс-жидек дақылдары оған ең қажет. Бірақ Азотты тыңайтқыштар жеміс ағаштары үшін де пайдалы, өйткені олар көктемгі кесуден кейін жараларды емдеуге көмектеседі, содан кейін гүлденуді ынталандырады. Алғашқы тамақтандыру үшін магистральдық шеңберге 130 г азот қажет.

Диаграммаларды мұқият қарастырыңыз. Тыңайтқыштың қай екі түрінде азот мөлшері ең көп екенін анықтаңыз? Алғашқы тыңайтқыш үшін осы тыңайтқыштарды қанша алу керектігін есептеңіз?





Сұрақ 3.

Аммоний нитраты (аммоний нитраты).

Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін және оның барысында аммоний нитраты негізінен жарылғыш заттарды өндіру үшін пайдаланылды. Көптеген елдерде аммиак селитрасын тыңайтқыш ретінде сатуға тыйым салынады. Ресей оларға жатпайды және жарылғыш қасиеттерді азайту үшін түйіршікке арнайы компоненттер қосылады, мысалы, бор. Нитрат өздігінен жанбайды, бірақ жануды тудыратын концентрацияланған оттегінің көзі болып табылады.Gorenje. Жоғары температураға ұшыраған кезде аммоний нитраты тез ыдырай бастайды, азот оксидтері мен су буын түзеді, бұл жарылысты тудырады.

Аммоний нитратының ыдырау реакциясының теңдеуін жазыңыз.

Коэффициенттерді тотығу – тотықсыздану балансы арқылы реттеңіз. Тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты көрсетіңіз.



Ресей Федерациясында 2010-2016 жылдардағы тыңайтқыштар өндірісінің кестесін мұқият қарастырыңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз.




Сұрақ

Жауап

1

Қандай тыңайтқыштар өндірісі көш бастап тұр?


2

Осы кезеңде калий тыңайтқыштарының максималды өндірісі қай жылы болды?


3

2016 жылға қарай фосфор тыңайтқыштарының өндірісі 2010 жылмен салыстырғанда қанша өсті?


4

Өткен жылмен салыстырғанда Азотты тыңайтқыштар өндірісінің өсімі қай жылы 355 мың тоннаны құрады?


5

Калий тыңайтқыштарын өндірудің құлдырауы қай жылы болды?






Сұрақ 1

Қала атауы: Мәскеу облысының Воскресенс қаласы. Бұл қалада Минералды тыңайтқыштар өндіретін Ресейдегі ең ірі химиялық зауыттардың бірі орналасқан. 2021 жылдың 22 қаңтарында қайта тірілу химиялық комбинаты 90 жасқа толады. Бірінші цех (фосфорит тыңайтқыштары) 1931 жылы 22 қаңтарда пайдалануға берілді және сол жылы алғашқы тонна фосфор ұнын шығарды. 40-шы жылдардың басына дейін комбинатта қарапайым суперфосфат, күкірт қышқылы мұнарасы, преципитат, селикогель, түйіспелі күкірт қышқылы және коллоидты-графитті препараттар өндіретін цехтар іске қосылды.

Соғыстың алғашқы күндерінен бастап зауыт майданға арналған өнімдерді шығара бастады: ұшақтарға арналған мұздан тазартқыштар, танкке қарсы кірпілер, катюшаларға арналған бөлшектер, лимонок гранаталарына арналған корпустар. Соғыстан кейін бірден химиялық өндірісті қалпына келтіру, жаңа цехтар салу басталды.

1947 жылы селикогель цехы, 1951 жылы – сульфогль, 1966 жылы-түйіспелі күкірт қышқылын шығару кешені, 1969 жылы – күрделі минералды тыңайтқыштар өндіру, 1971 жылы-экстракциялық фосфор қышқылы цехы іске қосылды.

90-шы жылдары кәсіпорын қиын кезеңді бастан өткеруде, бірақ аммофос пен диаммоний фосфатының өндірісі тоқтамайды, ең алдымен экспортқа.

2006 жылы кәсіпорын қайта құрылып, 2 жылдан кейін "Воскресенск минералды тыңайтқыштары" ААҚ "ОРАЛХИМ"концернінің құрамына кірді.

Сұрақ 2.

Азот мөлшері несепнәрде (47%) және аммиак селитрасында (35%) көп.

Бірінші тамақтандыру үшін сізге қажет:

1) мочевина: 130/0, 47 = 276,6 гр.

2) аммоний нитраты: 130/0, 35 = 371,43 гр



Сұрақ 3.

NH4NO3 = N2O + 2H2O

Тотығу

N-3 - 4e = N+1


4


1


Қалпына келтіру

Қалпына келтіру

N+5 +4e = N+1



4



1

Тотығу

Сұрақ

Жауап


1) қандай тыңайтқыштар өндірісі көш бастап тұр?

Азот.


2) осы кезеңде калий тыңайтқыштарының максималды өндірісі қай жылы болды?

2014 жылы.


3) 2016 жылға қарай фосфор тыңайтқыштарының өндірісі 2010 жылмен салыстырғанда қанша өсті?

429 мың т


4) өткен жылмен салыстырғанда Азотты тыңайтқыштар өндірісінің өсімі қай жылы 355 мың тоннаны құрады?

2011 жылы.


5) калий тыңайтқыштарын өндірудің құлдырауы қай жылы болды?

2012 жылы.




Сұрақ 5.

Егер адамның массасы шамамен 60 кг болса, күніне 300 мг нитратты қауіпсіз жеуге және ішуге болады. ( 60*5мг = 300мг)

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!